The cannonade of Candi on "the wrong side of history

Dutch follows english.

1. On a tank through Kebumen.

"A cannonade on Candi-Karanganjar in October 1947? That is impossible!", exclaimed the 90 year-old veteran, JF. He knew that in October 1947 there was still a ceasefire after the first large Dutch military offensive had ended in August 1947. The second would start a year later, on December 19, 1948. Only after showing him the battle report posted in my previous Blog, he was able to accept the fact.

The three veterans, J.F. (with the veteran magazine "Checkpoint"), G.K. and F.vB., whom we met in the house of one of them. We would meet them again during their reunion on May 10th, 2017.

The three veterans whom we spoke, were not yet in Indonesia at the time of the cannonade on Candi, October 19, 1947. They arrived on March 31, 1948 and were assigned to a tank peloton of the 6th Escadron ("Vechtwagens"; fighting vehicles) of the KNIL-battaljon Infantry V, "Andjing Nica". J.F. was tankgunner. During the second military offensive on December 19, 1948 ("Operation Kraai") he drove from Gombong, through Keboemen to Poerworedjo. He couldn't remember that there was any fighting in Keboemen. See, however, the photograph below and a Youtube movie in which we see Ravie Ananda interviewing people that still remember how the Dutch army entered Keboemen: https://www.youtube.com/watch?v=GtQtughlifM

Destroyed houses in Keboemen. From the web site of the 6th Eskadron Fighting Vehicles "Huzaren van Boreel".

https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1

2. "On the wrong side of history"  

Ravie Ananda wrote to me on facebook, 18th of March 2017. (I somewhat changed and shortened his english text):

"Our nation Indonesia, only recognizes August 17, 1945 as Independence Day. It became our pride as the Unitary Republic of Indonesia (NKRI), because of the loss of many victims and property. It cannot be exchanged with anything else until forever. It is our pride.

Many people of NKRI did not know that the Netherlands disowned (denied) independence of Indonesia on August 17, 1945, but call independence Indonesia December 27, 1949. Now many people in Indonesia know of it.  It makes a bad impact, because for Indonesia, August 17, 1945 is a very holy Independence Day."

Ravie Ananda standing in the open window. He wrote under this picture of Fort van der Wijck (Facebook 18 March 2017): "Independence is absolutely not a gift, but a hard struggle to break the iron bars and thick walls of colonization!"

I answered Ravie Ananda that the recent Dutch studies about what happened in the 1945-1950 war (by Oostindie, Limpach and others in the institutes of KITLV, NIMH and NIOD) would eventually lead to a de jure recognition by the Dutch people of the 17th of August 1945, as Indonesia's day of independence.

De facto, however, this date has already been politically and morally recognized by the Dutch government in 2005, when the minister of foreign affairs, Ben Bot, gave a speech during Indonesia's celebration of 60 years of independence. In that speech the minister admitted that the Netherlands had stood "on the wrong side of history" when executing its colonial war of 1945-1950. At the time, the Dutch had not understood and could not accept that their role as colonizer was played out. Ben Bot added that he wanted to make it clear to Indonesia that the Dutch people are starting to realize and to accept that the independence of Indonesia already started on the day of August 17th, 1945.

(During the subsequent war the number of deaths on the Indonesian side is estimated to reach the 100.000 or even 150.000, including victims of mutual struggle of the various Indonesian warring parties. The Dutch army lost 6226 people according to the National Indies Monument in Roermond, the Netherlands.)

From left to right: Azarja Harmanny, Rémy Limpach and Map de Lange, studying the military map of the Karanganjar region. 

Cut-out from the map "Gombong", page 45XLI_C, showing the shooting direction by the three artillery batteries north and south of Gombong.

3. Visit to the NIMH together with the veteran Map de Lange

On March 15, 2017, I visited again the NIMH (Netherlands Institute for Military History) with the veteran Map de Lange, whom I didn't know yet. Together with Rémy Limpach and Azarja Harmanny we watched in full length the documentary "Tabee Toean" by Thom Verheul (1995), which Map de Lange had brought with him.

But first, we looked at the military maps Azarja had obtained: he told us that the coordinates given in the battle reports showed that there were three artillery batteries, two positioned on the road south of Gombong (near Bendoengan), shooting east to Candi (Tjandi Koelon; coördinates 04.41) and the third one positioned north of Gombong (near Soedikampir), shooting east to Madja and Kaligowok (coördinates 05.45).

Then, we watched together for 85 minutes the movie "Tabee Toean" (goodbye mister), made by Thom Verheul in 1995. Many times the movie was stopped to allow Map de Lange to explain issues about backgrounds and soldiers he had known (e.g. Wim Schot).

In the movie we saw how an artillerist of 3-6-RVA (field artillery), Henry Pezy, went back to Gombong, where "12 cannons had been positioned firing about 3000 grenades on Karanganjar." He wanted to inform himself about what had happened to the people there. Together with Edith Sapumo, who as a child had survived the bombardment, he returned to Candi and placed flowers at the monument in memory of the 786 victims of the shelling (see previous blog).

Edith Sapumo accompanies the veteran Henry Pezy in 1995, when he brings flowers to the monument at the market place of Candi (Tjandi) in memory of the deceased during the cannonade of 19th October 1947.

Stll from the movie "Tabee Toean" of Thom Verheul.

It appeared that Map de Lange was one of the Dutch soldiers who was critical towards the war when participating in the second Dutch military offensive starting on 19 December 1948 and other military actions. He described his adventures and those of his unit in a manuscript entitled: “Conscripted between  Domination and Impotence” (Maassluis, 2007; with reference to the memorial book of 5-6RI,1950). It is an impressive account of a former conscript soldier who, thanks to his leftist political background and critical conscience, stood moraly "on the right side of history". Nevertheless, he fulfilled his duty, stayed with his comrades and participated in the war as orderly writer ("ordonnans/schrijver"). In his opinion he had to stay "on the wrong side of history". In consequence, he considers himself to be co-responsible for the excessive violence committed by others in their own and different situations.

By reading his manuscript, I learned quite some aspects and insights that were new to me. For instance, about the great support the soldiers of many battaljons (like the one Map de Lange served for) gained from their religion, either catholic or protestant. Religion was one of the pillars that taught them that the Netherlands was the only legal authority in the Dutch Indies and that the authority was granted to them by God. As a consequence, Dutch authority in the colony had to be restored first before the Netherlands could consider any political changes. In part, this philosophy is reflected in a pamphlet issued at the start of the second military offensive, signed by the Army Commander S.H. Spoor.

 

Pamphlet, translated from dutch, given to the soldiers at the start of the second military offensive. (See: https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1).

The progressive background of Map de Lange convinced him that the former resistance fighter against the Germans, Henk van Randwijk, was right in accepting Soekarno as a negotiator. The fact that Soekarno had been banned by the Dutch authorities first to Flores and later to Bengkulu (Sumatra) already long before the war, had pushed him into collaboration with the Japanese, for which he could hardly be blamed. I remember how my father would explode when I expressed such views in the 1960's.

Map de Lange also describes how the Dutch soldiers, during the surrender of the Dutch army to the TNI (Indonesian National Armed Forces) on 19 October 1949, found out that their former enemies (called "peloppers") were different from the bloodthirsty mobsters they had expected them to be. How different is his story from that reported by Alfred Birney in his autobiographic novel "The interpreter of Java" (Dutch: "De tolk van Java". 2016. De Geus), in which he describes his father's adventures and fightings in a colonial war in which racism, hatred and crueltry seem to have played a major role. Just recently, Alfred Birney received the 2017 Libris-prize for the best Dutch novel. In my view, this is primarily because of his description of his family life in the Netherlands with his traumatised father and his white Dutch mother who, deep in her heart, feels an aversion towards her indo-children.

4. Visit to the reunion of the 6th Eskadron KL/KNIL

On May 10th, the Cavalerist R.Wartena and I visited a reunion of the 6th Eskadron Fighting Vehicles in the Bernhard Kazerne (Amersfoort). The veteran J.F. introduced us to his comrades and I told the audience that I was primarily curious about their experiences in Kebumen, because young Indonesians were interested in this history, which is being described on the extensive website of Ravie Ananda (https://kebumen2013.com/category/sejarah/).

The veteran J.F. at the reunion of the 6th eskadron Fighting Vehicles in the Bernhard Kazerne (Amersfoort.

I also told them that in the surroundings of Kebumen several monuments had been placed to commemorate the Dutch agression and I showed them the pictures of the new bridge in Kebumen and of their staging of the execution on the tennis court of the Mexolie factory (see also my blog: http://woldringh-naarden.blogspot.nl/2016/02/bezoek-aan-dordrecht-tussen-groningen.html).

Some of the veterans came with lively stories about accidents and killings, others said that they couldn't remember Kebumen. One of them didn't want his name to be mentioned, because he still wanted to visit Indonesia and was afraid that they wouldn't let him in......

Upper left: Ravie Ananda standing in front of the renewed "Renville bridge" near Kebumen, which had been demolished during the decolonization war.  Upper right: Staging of the execution of 4 people on the tennis court of the Mexolie factory in Kebumen during the second military agression in December 1948. Below: HeruSubagyo tells how he and his little sisters were saved during the war by a dutch officer.

Ravie Ananda (left; Youtube movie 10 November 2015) explaining about painting monuments established in commemoration of the decolonization war.

De kanonnade op Tjandi (Candi) aan "de verkeerde kant van de geschiedenis"

1. Op een tank door Keboemen.

"Een kanonnade op Tjandi-Karanganjar in oktober 1947? Dat is onmogelijk!", riep de 90-jarige veteraan J.F. uit. Hij wist dat in oktober 1947 nog een staakt-het-vuren gold, nadat de eerste Politionele Actie in augustus 1947 was beëindigd. De tweede Politionele Actie zou een jaar later op 19 december 1948 beginnen. Pas nadat ik hem het gevechtsverslag had laten zien, gepubliceerd in mijn vorige Blog, kon hij het feit accepteren.

De drie veteranen, J.F. (met het veteranen tijdschrift "Checkpoint"), G.K. en F.vB., die we ontmoetten in het huis van één van hen. We zouden elkaar opnieuw ontmoeten tijdens hun reünie op 10 mei 2017.

De drie veteranen die we spraken waren nog niet in Indonesië op het moment van de kanonnade op 19 oktober 1947. Ze kwamen pas op 31 maart 1948 aan en werden toegewezen aan een tankpeloton van het 6e Escadron (Vechtwagens) van het KNIL-battaljon Infantry V, "Andjing Nica". J.F. was tankgunner. Tijdens het tweede militaire offensief op 19 december 1948 ("Operation Kraai") reed hij van Gombong, door Keboemen naar Poerworedjo. Hij kon zich niet herinneren dat er in Keboemen gevechten waren. Zie echter de foto hieronder en een Youtube film (gepubliceerd op 23 maart 2017), waarin we Ravie Ananda mensen zien interviewen die zich herinneren hoe het Nederlandse leger Keboemen binnenkwam.

Zie:  https://www.youtube.com/watch?v=GtQtughlifM

Vernietigde huizen in Keboemen. Van de website van het 6e Eskadron Vechtvoertuigen "Huzaren van Boreel".

LINK: https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1

2. "Aan de verkeerde kant van de geschiedenis"  

Ravie Ananda schreef mij op facebook (18 maart 2017) de volgende boodschap (ik heb zijn Engelse tekst iets veranderd en verkort):

"Onze natie Indonesië, erkent alleen 17 augustus 1945 als de dag van onafhankelijkheid, omdat het het begin was van een oorlog die met verlies van veel slachtoffers en eigendommen gepaard ging. Het kan nooit met een andere datum worden gewisseld. Het is onze trots.

Veel mensen van NKRI wisten niet dat Nederland als datum van de onafhankelijkheid van Indonesië niet 17 augustus 1945 maar 27 december 1949 aanneemt. Nu weten veel mensen in Indonesië dat. Het maakt een slechte indruk, want voor Indonesië is 17 augustus 1945 een zeer heilige Onafhankelijkheidsdag."

Ravie Ananda staande in het open raam. Hij schreef onder deze foto van Fort van der Wijck (Facebook 18 maart 2017): "Onafhankelijkheid is absoluut geen geschenk, maar een harde strijd om de ijzeren staven en de dikke muren van kolonisatie te breken!"

Ik antwoordde Ravie Ananda dat de recente Nederlandse studies over wat er in de oorlog van 1945-1950 gebeurd is (door Oostindie, Limpach en anderen in de instituten van KITLV, NIMH en NIOD), uiteindelijk zullen leiden tot een erkenning door de Nederlandse bevolking van de 17e-augustus-1945 als onafhankelijkheidsdag van Indonesië.

In feite is deze datum echter in 2005 zowel politiek als moreel al erkend door de Nederlandse regering, toen de minister van Buitenlandse Zaken, Ben Bot, een toespraak gaf tijdens de viering van 60 jaar onafhankelijkheid van Indonesië. In die toespraak heeft de minister toegegeven dat Nederland "aan de verkeerde kant van de geschiedenis" stond met haar koloniale oorlog van 1945-1950. In die tijd hadden de Nederlanders niet begrepen en konden ze ook niet accepteren dat hun rol als kolonisator was uitgespeeld. Ben Bot voegde eraan toe dat hij Indonesië duidelijk wil maken dat de Nederlanders zich nu pas beginnen te realiseren dat de onafhankelijkheid van Indonesië al op 17 augustus 1945 begon.

(In de daaropvolgende oorlog wordt het aantal sterfgevallen aan de Indonesische zijde geschat op 100.000 of zelfs 150.000, waaronder ook gerekend de slachtoffers van de wederzijdse strijd tussen verschillende Indonesische partijen. Het Nederlandse leger verloor 6226 mensen volgens het Nationaal-Indisch Monument in Roermond, Nederland.)

LINK Ben Bot:  http://indonesiadutch.blogspot.nl/2009_10_01_archive.html

Van links naar rechts: Azarja Harmanny, Rémy Limpach en Map de Lange, die de militaire kaart van de Karanganjar regio bestuderen.

Uitsnede van de kaart "Gombong", pagina 45XLI_C, waarin de schietrichting wordt weergegeven van de drie artilleriebatterijen ten noorden en ten zuiden van Gombong.

3. Bezoek aan het NIMH samen met de veteraan Map de Lange

Op 15 maart 2017 bezocht ik opnieuw het NIMH (Nederlands Instituut voor Militaire Geschiedenis) en ontmoette daar de veteraan Map de Lange. Samen met Rémy Limpach en Azarja Harmanny hebben we de volledige documentaire "Tabee Toean" (van Thom Verheul; 1995), door Map de Lange meegebracht, bekeken.

Maar eerst keken we naar de militaire kaarten die Azarja had laten maken: hij vertelde ons dat de coördinaten die in de gevechtsverslagen werden vermeld, aantonen dat er drie artilleriebatterijen waren, twee op de weg ten zuiden van Gombong (dichtbij Bendoengan), die naar het oosten naar Candi schoten (Tjandi Koelon; coördinaten 04.41) en een derde batterij, gelegen ten noorden van Gombong (nabij Soedikampir), die naar het oosten schoot, naar Madja en Kaligowok (coördinaten 05.45).

Daarna hebben we gedurende anderhalf uur naar de film "Tabee Toean" gekeken. Vaak werd de film gestopt om vragen te stellen en Map de Lange commentaar te laten geven over achtergronden en over de soldaten die hij gekend had (bijvoorbeeld Wim Schot).

In de film zagen we hoe een artillerist van 3-6-RVA (veldartillerie), Henry Pezy, terug ging naar Gombong, waar "12 kanonnen gepositioneerd waren om ongeveer 3000 granaten op Karanganjar te schieten." Hij wilde weten wat er met de mensen daar gebeurd was. Samen met Edith Sapumo, die als kind het bombardement had overleefd, keerde hij terug naar Candi en legde bloemen neer bij het monument ter herdenking van de 786 slachtoffers van de beschieting (zie vorige blog).

Edith Sapumo begeleidt de veteraan Henry Pezy in 1995, wanneer hij bloemen legt bij het monument op de markt van Candi (Tjandi) ter herinnering aan de overledenen van de kanonnade op 19 oktober 1947.

Stlll uit de film 'Tabee Toean' van Thom Verheul.

Uit zijn verhalen bleek dat Map de Lange een van de Nederlandse soldaten was die kritisch stond tegenover de oorlog tijdens zijn deelname aan de tweede Politionele Actie en andere militaire acties. Hij beschreef zijn avonturen en die van zijn eenheid in een manuscript getiteld: "Dienstplichtig tussen macht en onmacht" (Maassluis, 2007; met verwijzing naar het gedenkboek van 5-6RI, 1950). Het is een indrukwekkend verslag van een voormalig dienstplichtig soldaat die, met zijn linkse politieke achtergrond en zijn kritisch geweten, moreel "aan de juiste kant van de geschiedenis" leek te staan. Niettemin vervulde hij zijn plicht, bleef bij zijn kameraden en nam deel aan de oorlog als ordonnans / schrijver. Naar zijn mening moest hij wel "aan de verkeerde kant van de geschiedenis" gaan staan, waardoor hij zich medeverantwoordelijk voelde voor het buitensporige geweld dat anderen in hun eigen situatie hebben begaan.

Door zijn manuscript te lezen, leerde ik heel wat aspecten en inzichten die nieuw voor mij waren. Bijvoorbeeld, over de grote steun die soldaten van vele bataljons (zoals die van Map de Lange) kregen van hun religie, katholiek of protestant. Religie was een van de pijlers die hen leerde dat Nederland de enige juridische autoriteit in Nederlands-Indië was en dat het gezag aan Nederland was toegekend door God. Als gevolg hiervan moest de Nederlandse autoriteit in de kolonie eerst hersteld worden voordat Nederland politieke veranderingen kon overwegen. Deze filosofie komt tot uiting in onderstaand pamflet dat is uitgegeven aan het begin van de tweede Politionele Actie, ondertekend door de legercommandant S.H. Spoor.

Pamflet gegeven aan de soldaten bij het begin van de tweede Politionele Actie. (Zie: https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1).

De progressieve achtergrond van Map de Lange heeft hem ervan overtuigd dat Henk van Randwijk, de voormalige verzetstrijder tegen de Duitsers, gelijk had om Soekarno als onderhandelaar te accepteren. Dat Soekarno al voor de oorlog door de Nederlandse autoriteiten eerst naar Flores en later naar Bengkulu (Sumatra) werd verbannen, heeft hem tot een samenwerking met de Japanners verleid, waarvoor hij eigenlijk nauwelijks beschuldigd kon worden. Ik herinner me hoe mijn vader ontplofte als ik, in de jaren zestig, dergelijke opvattingen uitte.

Map de Lange beschrijft ook hoe de Nederlandse soldaten tijdens de overgave van het Nederlandse leger aan de TNI (Indonesische nationale strijdkrachten) op 19 oktober 1949 erachter kwamen dat hun voormalige vijanden (de "peloppers") sterk verschilden van de bloeddorstige monsters, die zij zich hadden voorgesteld. Hoe anders is zijn verhaal dan dat geschreven door Alfred Birney in zijn autobiografische roman "De tolk van Java" (De Geus, 2016), waarin hij zijn vader's avonturen en moordpartijen beschrijft in een koloniale oorlog waarin racisme, haat en wreedheid een belangrijke rol leken te spelen. Kort geleden heeft Alfred Birney de 2017 Libris-prijs ontvangen voor de beste Nederlandse roman. Naar mijn oordeel komt dit vooral door de beschrijving van zijn familieleven in Nederland met zijn getraumatiseerde vader en zijn witte, nederlandse moeder, die diep in haar hart een afkeer voelt tegen haar indo-kinderen.

LINK: https://nl.wikipedia.org/wiki/H.M._van_Randwijk

LINK: https://en.wikipedia.org/wiki/Adriaan_van_Dis

LINK: http://www.dutchnews.nl/news/archives/2017/05/libris-prize-goes-to-alfred-birneys-novel-on-traumatised-abusive-father/

4. Bezoek aan de reünie van het 6e Eskadron KL/KNIL

Op 10 mei bezochten de Cavalerist R. Wartena en ik een reünie van het 6e Eskadron Gevechtswagens in de Bernhard Kazerne (Amersfoort). De veteraan J.F. introduceerde ons aan zijn kameraden en ik vertelde het publiek dat ik voornamelijk nieuwsgierig was over hun ervaringen in Kebumen, omdat jonge Indonesiërs zoals Ravie Ananda geïnteresseerd zijn in deze geschiedenis, die wordt beschreven op zijn uitgebreide website (https: // kebumen2013 .com / category / Sejarah /).

Ik vertelde hen ook dat in de omgeving van Kebumen verschillende monumenten waren opgericht om de Nederlandse agressie te herdenken en ik liet hen de foto's zien van de nieuwe brug in Kebumen en hun enscenering van de executie op de tennisbaan van de Mexoliefabriek (zie ook Mijn blog: http://woldringh-naarden.blogspot.nl/2016/02/bezoek-aan-dordrecht-tussen-groningen.html).

Sommigen van de veteranen kwamen met levendige verhalen over ongelukken en moorden, anderen zeiden dat ze zich Kebumen niet konden herinneren. Eén van hen wilde niet dat ik zijn naam zou noemen, omdat hij Indonesië nog wilde bezoeken en bang was dat ze hem niet zouden binnenlaten......

 

De veteraan J.F. bij de reünie van het 6e eskadron Vechtwagens in de Bernhard Kazerne (Amersfoort)

-->