Angst voor veranderen of "Zwarte Piet verbied je niet"

Rond 1975 kwamen vele Afro-Surinamers naar Nederland. Nadat zij zo'n twintig jaar later redelijk goed geintegreerd waren en toegang hadden gekregen tot overheid en politiek, begonnen zij aandacht te vragen voor hun slavernijverleden (Zie het boekje: "Meerstemmig Verleden", Paul Knevel, Sara Polak, Sara Tilstra (red.), KIT Publishers, Amsterdam, 2011).

Internationaal werd de slavernij veroordeeld als een misdaad tegen de mensheid en de Nederlandse overheid heeft dan ook "zijn diepe spijt geuit over slavernij en slavenhandel". Maar zo'n erkenning heeft weinig zin als het niet breed gedragen wordt door de witte gemeenschap.

Nu, weer twintig jaar later, zoeken nazaten van de slavernij nog steeds naar hun identiteit en voelen zij nog steeds geen erkenning voor hun slavernijverleden. Daarom vragen zij aandacht voor hun slavernijtrauma, echt of ingebeeld, waarbij het Sinterklaasfeest een handvat vormt. Maar als je "Trots Op Nederland" bent, vind je het ónzin om óns Sinterklaasfeest ter discussie te stellen! Nietwaar?

Sinterklaas-optocht in de Peperstraat in Naarden-Vesting

Wat zijn we vorig jaar geschrokken van de suggestie dat de VN onze Sinterklaas-viering zou gaan onderzoeken op racisme! Het bericht gaf aanleiding tot stukken in de (Volks-)krant over de vlekkeloze herkomst van Zwarte Piet, die immers niets met slavernij te maken heeft. En tot discussies op TV over wiens probleem het nu eigenlijk was als iemand zich door Zwarte Piet gekwetst voelde: dat van de witte Sinterklaas-vierders of van de donkere nazaten van de slavernij.

Onze (donkere) zoon is voor de Naardense Stichting "Burgerzin" meer dan 20 keer als Zwarte Piet met Sinterklaas meegereisd vanaf de brug over de Muider Trekvaart naar de haven in Naarden-Vesting. Hij werd eerst zwart en zo'n tien jaar geleden bruin geschminkt, waardoor we hem nauwelijks herkenden als hij in de optocht door de Peperstraat danste en zijn pepernoten vooral op ons mikte.

Wie van ons is er wel eens gediscrimineerd en hoe voelt dat? Op vakantie in Curacao liepen we met onze zoon door de drukste winkelstraat van Willemstad. Hij moest nog iets kopen, terwijl wij wat snoep gingen halen in een drogisterij. Daar werden we net iets te lang níet bediend. Tenslotte kregen we het gevraagde in een zakje toegeschoven door een donkere vrouw die met een collega door bleef praten terwijl zij, zonder ons aan te kijken, haar hand ophield om het geld in ontvangst te nemen. Buitengekomen vertelde ik mijn zoon wat ons overkomen was. "Nu weet je ook eens hoe het voelt",  antwoordde hij.

Hoe vaak had hij het gevoeld? Als ik dat al niet van mijn eigen zoon weet, hoe kan ik inschatten hoe bijvoorbeeld de Amsterdamse Afro-Surinamers zich voelen als ze de traditionele strapatsen van Zwarte Piet zien?

Goed, als zoveel mensen zich gediscrimineerd voelen en als we het verleden van deze minderheid kunnen erkennen door van Zwarte Piet bijvoorbeeld een Gekleurde Piet te maken, laten we dat dan doen. We zijn toch flexibel? De "zak en de roe" hebben we toch óók al aangepast? Het zal de kinderen een zorg zijn en het is een oefening in de erkenning van de gevoelens van een minderheid.

In Suriname hebben de jongeren die geboren zijn na de onafhankelijkheid van 1975 het Sinterklaasfeest niet echt leren kennen. Veel oudere Surinamers echter sympathiseren met de "Euro-Suri's" in Nederland die gekant zijn tegen Zwarte Piet. Waarom? Ik denk dat ook zij voelen dat met een verandering van de traditionele Zwarte Piet, een zgn. make-over, erkenning gegeven wordt aan het slavenverleden van de Surinamers in Nederland. Met zo'n erkenning, breed gedragen door de Sinterklaasviering, bereiken we meer dan er voortdurend op te wijzen dat we geen rassen mogen discrimineren.

Het Sinterklaasfeest is geen Kerstviering!

Laten we ons daarna concentreren op het Sinterklaasfeest en ervoor zorgen dat deze viering niet verdrongen wordt door de Kerstman, voor wie etalages, huizen en tuinen steeds vaker worden versierd nog vóór de intocht van de Sint. Het belang van het Sinterklaasfeest is heel groot: het leert gelovige kinderen, na een aantal jaren, op ludieke wijze dat de Goedheiligman niet bestaat! Dat is een uniek leerproces en het zou een goede zaak zijn als het bij meer "geloven" zou kunnen worden toegepast.

(Met dank aan mijn Surinaamse gastheer Dennis Ch.a.F. voor zijn informatie over Suriname)

Laatste tocht met de "Hecht"

Bijna 4 maande na de Saône-tocht voor het eerst weer in een boot: in de Hecht,

een zware Stämpfli-acht die we ooit kochten bij Seeclub Biel in Zwitserland.

Het werd een vermoeiende tocht naar Muiden, maar iedereen was best tevreden.....

Roeien op la Petite Saône: van Corre tot Auxonne

152.5 km in 6 dagen

Dag 1 (2 juli 2011)

Vertrek uit Naarden om half 8 met twee auto’s en het krachtige busje van Chris dat de botenwagen trekt. Dankzij Hilbert’s chauffeur-kunst kan Chris rustig achterin gaan liggen. Op de mooie wegen door Franche-Comté (Departement Haute-Saône) leert Hilbert dat hij zich niet moet laten opjutten door de gehaaste Fransen.

Chris achterin zijn VW-busje

Bij aankomst in Traves om half 5 hadden de anderen al kamp gemaakt in het Parc de Loisir “Saône Valley”; het franse “vallée” mocht er niet voor gebruikt worden. Met veel duwen en trekken werd de ‘remorque’ op zijn plaats gezet, waarbij volgens Tom “many chiefs, but no indians” hun werk deden. De beheerder Didier bevestigde nog eens de voor ons blijkbaar moeilijke uitspraak van het word Saône: zoon op zijn Amsterdams: dus “La petite Soon”.

Aankomst in Traves: Tom fungeert als Chief over 6 Indians….

Bij de borrel was er tijd om de wereldproblemen te bespreken. Op de vraag of iemand begreep waarom bankdirecteuren zulke hoge bonussen kregen voelde Chris zich direct aangesproken: “Jullie maken je om de verkeerde dingen druk!” De bonus van EUR 1.25 miljoen voor ING’s “chief executive officer” Jan Hommen is niets in vergelijking met wat Wesley Snijder krijgt. Het maken van dit soort emotionele vergelijkingen is moeilijk bij al dat bier. We moeten er nog maar eens op terugkomen.

“Toujours jeune” in Saône Valley

Het probleem van het (te)veel eten van vlees werd niet meer opgelost omdat een door Tom verzorgde maaltijd opgediend werd: een heerlijke mihoen, inclusief pindasaus, ketjap en sambal, die bij een prachtig ondergaande zon gretig verorberd werd. Dank-je-wel, Marianne!

Mihoen-maaltijd. “Oh ja, de augurken…”

Dag 2 (3 juli 2011)

Na een koude nacht en een rommelig ontbijt zonder croissants vertrekken we om 8 uur met de botenwagen naar Corre. Na op een prachtige camping iedereen wakker gemaakt te hebben met het te water laten van de boten, vertrekken we om 9 uur, vaarwel gewuifd door de walploeg bestaande uit Jan G. en Chris.

Vertrek vanuit Corre

We roeien door een prachtig landschap en bereiken al gauw onze eerste sluis bij Ormoy, waar we instructie krijgen in het bedienen van de sensoren om de sluis te openen of te sluiten. Het niveau-verschil was zo’n 3 m. Braaf deden we wat ons gezegd was. Zouden we er vroeger een puinhoop van hebben gemaakt?

Al verder roeiend troffen we de walploeg bij toeval voorbij de brug in Cendrecourt, waar ze een heerlijke lunch verzorgden: meloen, ‘jambon cru’ en koele witte wijn. Het was 27°C.

De eerste sluis bij Ormoy

 Lunch bij Cendrecourt met kaas, ham en witte wijn

We waren te vroeg in Port d’Atelier Village. Toen de walploeg daar eindelijk aankwam waren de boten op de kant. Na een lange rit naar het Park (foutje van de Tom-Tom?) konden we heerlijk douchen, bier drinken en op de komst van Huib wachten. Rob diende de door Renée gemaakte lasagna op, waarbij we de door Emile gegeven wijn dronken. Dank je wel Renée! Dank je wel Emile. De gesprekken waren weer tot aller tevredenheid van “hoog niveau”.

Avondeten in het Park “Saône Valley”

Dag 3 (4 juli 2011)

Om 7 uur op, maar dit keer geen haast: rustig wachten op de voor JanG onontbeerlijke en door hem gehaalde croissants. Ontspannen rijden we na het ontbijt weer terug naar Port d’ Atelier Village. In het uitgestorven dorpje krijgt de mevrouw die onze bootspullen bewaarde stroopwafels cadeau. Als al die riemen, pikhaken, zwemvesten, landvasten en nog een extra waterfles en dit of dat ingeladen zijn, worden we beloond met de blauwe schittering van een “Martin-pêcheur, nieuwsgierig geworden door al dat gerommel.

 

Vertrek uit Port d’Atelier Village

La petite Saône volgens Google…..

De walploeg, Hilbert en Conrad, heeft nauwelijks tijd om inkopen te doen en een geschikte lunchplaats te vinden. Maar om 12 uur treffen we de boten al in Port sur Saône, waar uitstekend gelunched en uitgerust kon worden.

Port sur Saône

La petite Saône binnen één van de sluizen.

Om half 4 treft de walploeg een vermoeide bemanning aan bij de camping van “see-sur-soon” (Scey-sur-Saône). Maar na een douche, wat bier met cacahuettes en een slaapje, kan er gegeten worden en beginnen de gesprekken weer op gang te komen…

  

Na een tukkie is er Raclette en Bar-BQ

De walploeg hoeft niet af te wassen en gaat ping-pongen. Om een wegdraaiende bal te halen, een struikelende stap, opgevangen met een uitgestrekt linkerbeen, een fatale stap, een val voorover in het gras, pijn, duizelig, helpende handen, ijswater, een stoel; de tijd vervaagt; gesteund door Hilbert en Chris naar de auto, met JanG, Huib-met-zijn-nieuwe-heupen en Hilbert naar Vesoul; 3 uur later de bevestigende foto: dwars-door onder de dijbeenkop: “fracture du col de fémur”.

  

Dag 4 (5 juli 2011)

Ontbijt met paracetamol en café-au-lait. Bellen naar het thuisland. Na eenmaal in een frans hospitaal te zijn opgenomen moet ik daar eerst een MRSA-test (5 dagen) ondergaan vóórdat ze me op een wachtlijst mogen plaatsen, die minimaal 7 dagen lang is. De franse doktoren begrijpen er niets van….

De anesthesist komt en ook een “soigneuse”. Bezoek van Rob en Tom. Het was vandaag een roei-rustdag. Morgen kan ik hier waarschijnlijk geopereerd worden.

Met fantasie ingekleurde, scanning-electronenmicroscopische opname van Staphylococcus aureus. Als deze ronde bacterie methicilline-resistent is heet hij MRSA.

Dag 5 (6 juli 2011)

Sinds middernacht niets gedronken. Om half 11 komt een zuster me grondig boenen met betadine (polyvinylpyrrolidon-iodium), een sinds 1811 gebruikt middel om te desinfecteren. Ze bezorgt me een pijnlijke kramp in mijn linkerbeen: “Ah, je te chatouille?”. Mijn “zizi” moet ik zelf wassen. Op mijn vragende blik: “Ah, le petit oiseau, vous ne savez pas?”.

Op de operatiezaal lopen wel 6 in groene, mohamedaanse ‘chadors’ gehulde zusters rond. Waar zou die MRSA zich schuilhouden? Florence bewaakt mijn zuurstofgehalte en hart. In mijn roes vind ik haar heel aardig. Ik vertel haar wat ik op de monitor zie en voel. Na anderhalf uur komt docteur Ghislandi met een foto van de drie ingeboorde schroeven die hij me tevreden toelicht.

Print direct van de monitor: “A donner au patient”

Dag 6 (7 juli 2011)

Na een café-au-lait staat om 9 uur docteur Ghislandi aan mijn bed, Even later krijg ik mijn eerste loopoefeningen met “les bequilles” of “cannes anglaises” van de kinésithérapeute. Nuttige trucs, maar behoorlijk vermoeiend. Wat zouden mijn roeimakkers doen?

Dag 7 (8 juli 2011)

Regelmatig wordt me door een verpleegster gevraagd: “Comment est la douleur sur une échelle entre zero, pas de mal, et 10, isuportable?” Als ik 5 zeg, krijg ik een paracetamol. Ik kreeg ook pantoptrazole, maar omdat men niet kon zeggen wat het was heb ik het maar niet geslikt… Om 11 uur komen Chris, Hilbert, JanG en Ben met prachtige tournesols.

Orthopédie – Centre Hospitalier Intercommunal de la Haute-Saône – Site de Vesoul. Boven: Op bezoek met Tournesols en uitzicht op Vesoul. Onder: De hulptroepen arriveren! En in het ziekenhuis op zoek naar een café-au-lait.

Op het terras buiten spreekt JanG met docteur Ghislandi: het ziet er naar uit dat ik zondag met de makkers mee naar huis kan!

Heb ik dat te licht opgevat? Me niet gerealiseerd welke verantwoording men voor mij moest nemen? Ik was toch verzekerd voor een professionele terugreis in een lig-taxi? We zaten toch niet in Amazonia? Ik moest daarbij denken aan de held van mijn jeugd over wie ik net een biografie van John Sugden (1997. Henry Holt, Inc. NY) aan het lezen was. Het speelde zich af in 1788 toen hij als 14-jarige mee deed aan een jacht op bisons in de huidige staat Ohio. (pag. 54) "Suddenly Tecumseh was thrown from his horse, and he fell heavily to the ground. The youth was in great pain, for one of his thighbones was shattered. Further progress was now out of the question. There was nothing for it but to find a sheltered place nearby to bivouac for the winter and give Tecumseh's leg time to heal." Men zegt dat zijn vrienden hem de volgende lente op krukken hebben meegenomen, maar hij hield er een gebogen, korter been aan over.

Dag 8 (9 juli 2011)

Om 9 uur is docteur Ghislandi er weer om te bevestigen dat ik morgen naar huis mag, mits ik “chaussettes de contention” draag (druk-kousen?). JanM en Ben weten ze te kopen in Auxonne!

Het laatste traject

Hotel du Corbeau in Auxonne: lekker eten!

Dag 9 (10 juli 2011) - terugreis

Hilbert chauffeerde het busje van Chris op professionele wijze in 7 uur van Vesoul naar Naarden. “Niet één keer echt geremd”, zei hij trots bij aankomst…..

Nu kon ik achterin het busje liggen zij het met stokken en druk-kousen.