Dutch follows english.
1. On a tank through Kebumen.
1. On a tank through Kebumen.
"A cannonade on Candi-Karanganjar in October
1947? That is impossible!", exclaimed the 90 year-old veteran, JF. He knew
that in October 1947 there was still a ceasefire after the first large Dutch
military offensive had ended in August 1947. The second would start a year
later, on December 19, 1948. Only after showing him the battle report posted in
my previous Blog, he was able to accept the fact.
The three
veterans, J.F. (with the veteran magazine "Checkpoint"), G.K. and
F.vB., whom we met in the house of one of them. We would meet them again during
their reunion on May 10th, 2017.
The three veterans whom we spoke, were not yet in
Indonesia at the time of the cannonade on Candi, October 19, 1947. They arrived
on March 31, 1948 and were assigned to a tank peloton of the 6th Escadron
("Vechtwagens"; fighting vehicles) of the KNIL-battaljon Infantry V,
"Andjing Nica". J.F. was tankgunner. During the second military offensive
on December 19, 1948 ("Operation Kraai") he drove from Gombong,
through Keboemen to Poerworedjo. He couldn't remember that there was any
fighting in Keboemen. See, however, the photograph below and a Youtube movie in
which we see Ravie Ananda interviewing people that still remember how the Dutch
army entered Keboemen: https://www.youtube.com/watch?v=GtQtughlifM
Destroyed houses in Keboemen. From the web site of
the 6th Eskadron Fighting Vehicles "Huzaren van Boreel".
https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1
2. "On
the wrong side of history"
Ravie Ananda wrote to me on facebook, 18th of March 2017. (I
somewhat changed and shortened his english text):
"Our
nation Indonesia, only recognizes August 17, 1945 as Independence Day. It became
our pride as the Unitary Republic of Indonesia (NKRI), because of the loss of
many victims and property. It cannot be exchanged with anything else until
forever. It is our pride.
Many people of
NKRI did not know that the Netherlands disowned (denied) independence of Indonesia
on August 17, 1945, but call independence Indonesia December 27, 1949. Now many
people in Indonesia know of it. It
makes a bad impact, because for Indonesia, August 17, 1945 is a very holy Independence
Day."
Ravie Ananda
standing in the open window. He wrote under this picture of Fort van der Wijck
(Facebook 18 March 2017): "Independence is absolutely not a gift, but a
hard struggle to break the iron bars and thick walls of colonization!"
I answered Ravie Ananda that the recent Dutch studies
about what happened in the 1945-1950 war (by Oostindie, Limpach and others in
the institutes of KITLV, NIMH and NIOD) would eventually lead to a de jure recognition by the Dutch people
of the 17th of August 1945, as Indonesia's day of independence.
De facto, however, this date has already been politically and
morally recognized by the Dutch government in 2005, when the minister of
foreign affairs, Ben Bot, gave a speech during Indonesia's celebration of 60
years of independence. In that speech the minister admitted that the
Netherlands had stood "on the wrong side of history" when executing
its colonial war of 1945-1950. At the time, the Dutch had not understood and
could not accept that their role as colonizer was played out. Ben Bot added
that he wanted to make it clear to Indonesia that the Dutch people are starting
to realize and to accept that the independence of Indonesia already started on the
day of August 17th, 1945.
(During the subsequent war the number of deaths on
the Indonesian side is estimated to reach the 100.000 or even 150.000,
including victims of mutual struggle of the various Indonesian warring parties.
The Dutch army lost 6226 people according to the National Indies Monument in
Roermond, the Netherlands.)
From left to
right: Azarja Harmanny, Rémy Limpach and Map de Lange, studying the military
map of the Karanganjar region.
Cut-out from
the map "Gombong", page 45XLI_C, showing the shooting direction by
the three artillery batteries north and south of Gombong.
3. Visit to
the NIMH together with the veteran Map de Lange
On March 15, 2017, I visited again the NIMH
(Netherlands Institute for Military History) with the veteran Map de Lange,
whom I didn't know yet. Together with Rémy Limpach and Azarja Harmanny we
watched in full length the documentary "Tabee Toean" by Thom Verheul
(1995), which Map de Lange had brought with him.
But first, we looked at the military maps Azarja had
obtained: he told us that the coordinates given in the battle reports showed
that there were three artillery batteries, two positioned on the road south of
Gombong (near Bendoengan), shooting east to Candi (Tjandi Koelon; coördinates
04.41) and the third one positioned north of Gombong (near Soedikampir),
shooting east to Madja and Kaligowok (coördinates 05.45).
Then, we watched together for 85 minutes the movie
"Tabee Toean" (goodbye mister), made by Thom Verheul in 1995. Many
times the movie was stopped to allow Map de Lange to explain issues about
backgrounds and soldiers he had known (e.g. Wim Schot).
In the movie we saw how an artillerist of 3-6-RVA
(field artillery), Henry Pezy, went back to Gombong, where "12 cannons had
been positioned firing about 3000 grenades on Karanganjar." He wanted to inform
himself about what had happened to the people there. Together with Edith
Sapumo, who as a child had survived the bombardment, he returned to Candi and
placed flowers at the monument in memory of the 786 victims of the shelling
(see previous blog).
Edith Sapumo
accompanies the veteran Henry Pezy in 1995, when he brings flowers to the monument
at the market place of Candi (Tjandi) in memory of the deceased during the
cannonade of 19th October 1947.
Stll from
the movie "Tabee Toean" of Thom Verheul.
It appeared that Map de Lange was one of the Dutch soldiers
who was critical towards the war when participating in the second Dutch
military offensive starting on 19 December 1948 and other military actions. He
described his adventures and those of his unit in a manuscript entitled: “Conscripted
between Domination and Impotence” (Maassluis, 2007; with reference to the
memorial book of 5-6RI,1950). It is an impressive account of a former conscript
soldier who, thanks to his leftist political background and critical
conscience, stood moraly "on the right side of history". Nevertheless,
he fulfilled his duty, stayed with his comrades and participated in the war as
orderly writer ("ordonnans/schrijver"). In his opinion he had to stay
"on the wrong side of history". In consequence, he considers himself
to be co-responsible for the excessive violence committed by others in their own
and different situations.
By reading his manuscript, I learned quite some
aspects and insights that were new to me. For instance, about the great support
the soldiers of many battaljons (like the one Map de Lange served for) gained
from their religion, either catholic or protestant. Religion was one of the
pillars that taught them that the Netherlands was the only legal authority in
the Dutch Indies and that the authority was granted to them by God. As a
consequence, Dutch authority in the colony had to be restored first before the
Netherlands could consider any political changes. In part, this philosophy is
reflected in a pamphlet issued at the start of the second military offensive,
signed by the Army Commander S.H. Spoor.
Pamphlet, translated from dutch, given to the
soldiers at the start of the second military offensive. (See: https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1).
The progressive background of Map de Lange convinced
him that the former resistance fighter against the Germans, Henk van Randwijk,
was right in accepting Soekarno as a negotiator. The fact that Soekarno had
been banned by the Dutch authorities first to Flores and later to Bengkulu
(Sumatra) already long before the war, had pushed him into collaboration with
the Japanese, for which he could hardly be blamed. I remember how my father
would explode when I expressed such views in the 1960's.
Map de Lange also describes how the Dutch soldiers,
during the surrender of the Dutch army to the TNI (Indonesian National Armed
Forces) on 19 October 1949, found out that their former enemies (called
"peloppers") were different from the bloodthirsty mobsters they had
expected them to be. How different is his story from that reported by Alfred
Birney in his autobiographic novel "The interpreter of Java" (Dutch:
"De tolk van Java". 2016. De Geus), in which he describes his
father's adventures and fightings in a colonial war in which racism, hatred and
crueltry seem to have played a major role. Just recently, Alfred Birney
received the 2017 Libris-prize for the best Dutch novel. In my view, this is
primarily because of his description of his family life in the Netherlands with
his traumatised father and his white Dutch mother who, deep in her heart, feels
an aversion towards her indo-children.
4. Visit to
the reunion of the 6th Eskadron KL/KNIL
On May 10th, the Cavalerist R.Wartena and I visited a
reunion of the 6th Eskadron Fighting Vehicles in the Bernhard Kazerne
(Amersfoort). The veteran J.F. introduced us to his comrades and I told the
audience that I was primarily curious about their experiences in Kebumen,
because young Indonesians were interested in this history, which is being
described on the extensive website of Ravie Ananda (https://kebumen2013.com/category/sejarah/).
The veteran
J.F. at the reunion of the 6th eskadron Fighting Vehicles in the Bernhard
Kazerne (Amersfoort.
I also told them that in the surroundings of Kebumen
several monuments had been placed to commemorate the Dutch agression and I
showed them the pictures of the new bridge in Kebumen and of their staging of
the execution on the tennis court of the Mexolie factory (see also my blog: http://woldringh-naarden.blogspot.nl/2016/02/bezoek-aan-dordrecht-tussen-groningen.html).
Some of the veterans came with lively stories about
accidents and killings, others said that they couldn't remember Kebumen. One of
them didn't want his name to be mentioned, because he still wanted to visit
Indonesia and was afraid that they wouldn't let him in......
Upper left: Ravie Ananda standing in front of the renewed
"Renville bridge" near Kebumen, which had been demolished during the
decolonization war. Upper right:
Staging of the execution of 4 people on the tennis court of the Mexolie factory
in Kebumen during the second military agression in December 1948. Below: HeruSubagyo tells how he and his little sisters were saved during the war by a
dutch officer.
Ravie Ananda (left; Youtube movie 10
November 2015) explaining about painting monuments established in commemoration
of the decolonization war.
De kanonnade op Tjandi (Candi) aan "de
verkeerde kant van de geschiedenis"
1. Op een
tank door Keboemen.
"Een
kanonnade op Tjandi-Karanganjar in oktober 1947? Dat is onmogelijk!", riep
de 90-jarige veteraan J.F. uit. Hij wist dat in oktober 1947 nog een
staakt-het-vuren gold, nadat de eerste Politionele Actie in augustus 1947 was
beëindigd. De tweede Politionele Actie zou een jaar later op 19 december 1948
beginnen. Pas nadat ik hem het gevechtsverslag had laten zien, gepubliceerd in
mijn vorige Blog, kon hij het feit accepteren.
De drie veteranen, J.F. (met het
veteranen tijdschrift "Checkpoint"), G.K. en F.vB., die we ontmoetten
in het huis van één van hen. We zouden elkaar opnieuw ontmoeten tijdens hun
reünie op 10 mei 2017.
De
drie veteranen die we spraken waren nog niet in Indonesië op het moment van de
kanonnade op 19 oktober 1947. Ze kwamen pas op 31 maart 1948 aan en werden
toegewezen aan een tankpeloton van het 6e Escadron (Vechtwagens) van het
KNIL-battaljon Infantry V, "Andjing Nica". J.F. was tankgunner.
Tijdens het tweede militaire offensief op 19 december 1948 ("Operation
Kraai") reed hij van Gombong, door Keboemen naar Poerworedjo. Hij kon zich
niet herinneren dat er in Keboemen gevechten waren. Zie echter de foto
hieronder en een Youtube film (gepubliceerd op 23 maart 2017), waarin we Ravie
Ananda mensen zien interviewen die zich herinneren hoe het Nederlandse leger
Keboemen binnenkwam.
Zie:
https://www.youtube.com/watch?v=GtQtughlifM
Vernietigde huizen in Keboemen. Van de
website van het 6e Eskadron Vechtvoertuigen "Huzaren van Boreel".
LINK: https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1
2. "Aan
de verkeerde kant van de geschiedenis"
Ravie
Ananda schreef mij op facebook (18 maart 2017) de volgende boodschap (ik heb
zijn Engelse tekst iets veranderd en verkort):
"Onze natie Indonesië, erkent
alleen 17 augustus 1945 als de dag van onafhankelijkheid, omdat het het begin
was van een oorlog die met verlies van veel slachtoffers en eigendommen gepaard
ging. Het kan nooit met een andere datum worden gewisseld. Het is onze trots.
Veel mensen van NKRI wisten niet dat
Nederland als datum van de onafhankelijkheid van Indonesië niet 17 augustus
1945 maar 27 december 1949 aanneemt. Nu weten veel mensen in Indonesië dat. Het
maakt een slechte indruk, want voor Indonesië is 17 augustus 1945 een zeer
heilige Onafhankelijkheidsdag."
Ravie Ananda staande in het open raam.
Hij schreef onder deze foto van Fort van der Wijck (Facebook 18 maart 2017):
"Onafhankelijkheid is absoluut geen geschenk, maar een harde strijd om de
ijzeren staven en de dikke muren van kolonisatie te breken!"
Ik
antwoordde Ravie Ananda dat de recente Nederlandse studies over wat er in de
oorlog van 1945-1950 gebeurd is (door Oostindie, Limpach en anderen in de
instituten van KITLV, NIMH en NIOD), uiteindelijk zullen leiden tot een
erkenning door de Nederlandse bevolking van de 17e-augustus-1945 als
onafhankelijkheidsdag van Indonesië.
In
feite is deze datum echter in 2005 zowel politiek als moreel al erkend door de
Nederlandse regering, toen de minister van Buitenlandse Zaken, Ben Bot, een
toespraak gaf tijdens de viering van 60 jaar onafhankelijkheid van Indonesië.
In die toespraak heeft de minister toegegeven dat Nederland "aan de verkeerde
kant van de geschiedenis" stond met haar koloniale oorlog van 1945-1950. In
die tijd hadden de Nederlanders niet begrepen en konden ze ook niet accepteren
dat hun rol als kolonisator was uitgespeeld. Ben Bot voegde eraan toe dat hij
Indonesië duidelijk wil maken dat de Nederlanders zich nu pas beginnen te realiseren
dat de onafhankelijkheid van Indonesië al op 17 augustus 1945 begon.
(In
de daaropvolgende oorlog wordt het aantal sterfgevallen aan de Indonesische
zijde geschat op 100.000 of zelfs 150.000, waaronder ook gerekend de slachtoffers
van de wederzijdse strijd tussen verschillende Indonesische partijen. Het
Nederlandse leger verloor 6226 mensen volgens het Nationaal-Indisch Monument in
Roermond, Nederland.)
LINK Ben Bot: http://indonesiadutch.blogspot.nl/2009_10_01_archive.html
Van links naar rechts: Azarja Harmanny,
Rémy Limpach en Map de Lange, die de militaire kaart van de Karanganjar regio
bestuderen.
Uitsnede van
de kaart "Gombong", pagina 45XLI_C, waarin de schietrichting wordt
weergegeven van de drie artilleriebatterijen ten noorden en ten zuiden van
Gombong.
3. Bezoek
aan het NIMH samen met de veteraan Map de Lange
Op
15 maart 2017 bezocht ik opnieuw het NIMH (Nederlands Instituut voor Militaire
Geschiedenis) en ontmoette daar de veteraan Map de Lange. Samen met Rémy
Limpach en Azarja Harmanny hebben we de volledige documentaire "Tabee
Toean" (van Thom Verheul; 1995), door Map de Lange meegebracht, bekeken.
Maar
eerst keken we naar de militaire kaarten die Azarja had laten maken: hij
vertelde ons dat de coördinaten die in de gevechtsverslagen werden vermeld,
aantonen dat er drie artilleriebatterijen waren, twee op de weg ten zuiden van
Gombong (dichtbij Bendoengan), die naar het oosten naar Candi schoten (Tjandi
Koelon; coördinaten 04.41) en een derde batterij, gelegen ten noorden van
Gombong (nabij Soedikampir), die naar het oosten schoot, naar Madja en
Kaligowok (coördinaten 05.45).
Daarna
hebben we gedurende anderhalf uur naar de film "Tabee Toean" gekeken.
Vaak werd de film gestopt om vragen te stellen en Map de Lange commentaar te
laten geven over achtergronden en over de soldaten die hij gekend had
(bijvoorbeeld Wim Schot).
In
de film zagen we hoe een artillerist van 3-6-RVA (veldartillerie), Henry Pezy,
terug ging naar Gombong, waar "12 kanonnen gepositioneerd waren om
ongeveer 3000 granaten op Karanganjar te schieten." Hij wilde weten wat er
met de mensen daar gebeurd was. Samen met Edith Sapumo, die als kind het
bombardement had overleefd, keerde hij terug naar Candi en legde bloemen neer bij
het monument ter herdenking van de 786 slachtoffers van de beschieting (zie
vorige blog).
Edith Sapumo begeleidt de veteraan
Henry Pezy in 1995, wanneer hij bloemen legt bij het monument op de markt van
Candi (Tjandi) ter herinnering aan de overledenen van de kanonnade op 19
oktober 1947.
Stlll uit de film 'Tabee Toean' van
Thom Verheul.
Uit
zijn verhalen bleek dat Map de Lange een van de Nederlandse soldaten was die
kritisch stond tegenover de oorlog tijdens zijn deelname aan de tweede Politionele
Actie en andere militaire acties. Hij beschreef zijn avonturen en die van zijn
eenheid in een manuscript getiteld: "Dienstplichtig tussen macht en
onmacht" (Maassluis, 2007; met verwijzing naar het gedenkboek van 5-6RI,
1950). Het is een indrukwekkend verslag van een voormalig dienstplichtig
soldaat die, met zijn linkse politieke achtergrond en zijn kritisch geweten,
moreel "aan de juiste kant van de geschiedenis" leek te staan.
Niettemin vervulde hij zijn plicht, bleef bij zijn kameraden en nam deel aan de
oorlog als ordonnans / schrijver. Naar zijn mening moest hij wel "aan de
verkeerde kant van de geschiedenis" gaan staan, waardoor hij zich
medeverantwoordelijk voelde voor het buitensporige geweld dat anderen in hun
eigen situatie hebben begaan.
Door
zijn manuscript te lezen, leerde ik heel wat aspecten en inzichten die nieuw
voor mij waren. Bijvoorbeeld, over de grote steun die soldaten van vele
bataljons (zoals die van Map de Lange) kregen van hun religie, katholiek of
protestant. Religie was een van de pijlers die hen leerde dat Nederland de
enige juridische autoriteit in Nederlands-Indië was en dat het gezag aan Nederland
was toegekend door God. Als gevolg hiervan moest de Nederlandse autoriteit in
de kolonie eerst hersteld worden voordat Nederland politieke veranderingen kon
overwegen. Deze filosofie komt tot uiting in onderstaand pamflet dat is
uitgegeven aan het begin van de tweede Politionele Actie, ondertekend door de
legercommandant S.H. Spoor.
Pamflet gegeven aan de soldaten bij het
begin van de tweede Politionele Actie. (Zie:
https://sites.google.com/site/zesdeeskadron/5-de-tweede-politionele-actie-deel-1).
De
progressieve achtergrond van Map de Lange heeft hem ervan overtuigd dat Henk
van Randwijk, de voormalige verzetstrijder tegen de Duitsers, gelijk had om
Soekarno als onderhandelaar te accepteren. Dat Soekarno al voor de oorlog door
de Nederlandse autoriteiten eerst naar Flores en later naar Bengkulu (Sumatra)
werd verbannen, heeft hem tot een samenwerking met de Japanners verleid,
waarvoor hij eigenlijk nauwelijks beschuldigd kon worden. Ik herinner me hoe
mijn vader ontplofte als ik, in de jaren zestig, dergelijke opvattingen uitte.
Map
de Lange beschrijft ook hoe de Nederlandse soldaten tijdens de overgave van het
Nederlandse leger aan de TNI (Indonesische nationale strijdkrachten) op 19
oktober 1949 erachter kwamen dat hun voormalige vijanden (de
"peloppers") sterk verschilden van de bloeddorstige monsters, die zij
zich hadden voorgesteld. Hoe anders is zijn verhaal dan dat geschreven door
Alfred Birney in zijn autobiografische roman "De tolk van Java" (De
Geus, 2016), waarin hij zijn vader's avonturen en moordpartijen beschrijft in een
koloniale oorlog waarin racisme, haat en wreedheid een belangrijke rol leken te
spelen. Kort geleden heeft Alfred Birney de 2017 Libris-prijs ontvangen voor de
beste Nederlandse roman. Naar mijn oordeel komt dit vooral door de beschrijving
van zijn familieleven in Nederland met zijn getraumatiseerde vader en zijn
witte, nederlandse moeder, die diep in haar hart een afkeer voelt tegen haar
indo-kinderen.
LINK:
https://nl.wikipedia.org/wiki/H.M._van_Randwijk
LINK:
https://en.wikipedia.org/wiki/Adriaan_van_Dis
LINK:
http://www.dutchnews.nl/news/archives/2017/05/libris-prize-goes-to-alfred-birneys-novel-on-traumatised-abusive-father/
4. Bezoek
aan de reünie van het 6e Eskadron KL/KNIL
Op
10 mei bezochten de Cavalerist R. Wartena en ik een reünie van het 6e Eskadron
Gevechtswagens in de Bernhard Kazerne (Amersfoort). De veteraan J.F.
introduceerde ons aan zijn kameraden en ik vertelde het publiek dat ik
voornamelijk nieuwsgierig was over hun ervaringen in Kebumen, omdat jonge
Indonesiërs zoals Ravie Ananda geïnteresseerd zijn in deze geschiedenis, die
wordt beschreven op zijn uitgebreide website (https: // kebumen2013 .com /
category / Sejarah /).
Ik vertelde hen ook dat in de omgeving van Kebumen
verschillende monumenten waren opgericht om de Nederlandse agressie te
herdenken en ik liet hen de foto's zien van de nieuwe brug in Kebumen en hun enscenering
van de executie op de tennisbaan van de Mexoliefabriek (zie ook Mijn blog:
http://woldringh-naarden.blogspot.nl/2016/02/bezoek-aan-dordrecht-tussen-groningen.html).
Sommigen van de veteranen kwamen met levendige verhalen over ongelukken en moorden,
anderen zeiden dat ze zich Kebumen niet konden herinneren. Eén van hen wilde
niet dat ik zijn naam zou noemen, omdat hij Indonesië nog wilde bezoeken en
bang was dat ze hem niet zouden binnenlaten......
De veteraan J.F. bij de reünie van het
6e eskadron Vechtwagens in de Bernhard Kazerne (Amersfoort)